Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego jest dokumentem określającym zasady ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w danym obiekcie. Jest ona niezbędna do jego użytkowania od momentu odbioru przez Państwową Straż Pożarną. Obowiązek opracowania instrukcji pożarowej, która powinna uwzględniać charakterystykę danego budynku, spoczywa na właścicielach, zarządcach bądź użytkownikach obiektów. Podstawą prawną jest § 6 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Instrukcja PPOŻ nie jest uniwersalnym dokumentem, nie istnieje więc jeden wzór, który może być powielany w rozmaitych obiektach. Musi ona bowiem zawierać indywidualnie dobrane do danego obiektu instrukcje bezpieczeństwa pożarowego opracowane przez osoby spełniające kryteria stawiane specjalistom wykonującym czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Co powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?
Instrukcja pożarowa, na podstawie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719), musi zawierać określone elementy, takie jak:
- Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, a także prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania i warunków technicznych obiektu, w tym również zagrożenia wybuchem.
- Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym.
- Sposoby postępowania na wypadek pożaru oraz innego zagrożenia.
- Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeśli takie prace są przewidywane.
- Warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania.
- Sposoby zapoznania użytkowników obiektu (w tym zatrudnionych pracowników) z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji.
- Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami.
- Plany obiektów (obejmujące również ich usytuowanie) oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących w szczególności:
- Powierzchni, wysokości oraz liczby kondygnacji budynku.
- Odległości od sąsiadujących obiektów.
- Parametrów pożarowych występujących substancji palnych.
- Występującej gęstości obciążenia ogniowego w strefie lub strefach pożarowych.
- Kategorii zagrożenia ludzi, przewidywanej liczby osób na każdej kondygnacji, a także w poszczególnych pomieszczeniach.
- Lokalizacji pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych zaklasyfikowanych jako strefy zagrożenia wybuchem.
- Podziału obiektu na strefy pożarowe.
- Warunków ewakuacji, ze wskazaniem drzwi przeciwpożarowych oraz kierunków i wyjść ewakuacyjnych.
- Miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, jak też kurków głównych instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo oraz miejsc, w których usytuowane są elementy sterujące urządzeniami przeciwpożarowymi.
- Wskazania dojść do dźwigów dla ekip ratowniczych.
- Hydrantów zewnętrznych i innych źródeł wody, która może być wykorzystana do celów przeciwpożarowych.
- Dróg pożarowych oraz innych dróg dojazdowych (z zaznaczeniem wjazdów na teren ogrodzony).
9. Wskazanie osób bądź podmiotów opracowujących instrukcję.
Dla jakich budynków wymaga się opracowania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego?
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna zostać opracowana dla określonych typów obiektów:
1. Użyteczności publicznej – biur, szkół oraz przedszkoli, szpitali, instytucji, teatrów i kin.
2. Zamieszkania zbiorowego – domów opieki i sanatoriów, domów wczasowych i pensjonatów, hoteli itp.
3. Produkcyjnych, magazynowych i inwentarskich.
Co istotne, instrukcja PPOŻ nie jest wymagana dla powyższych obiektów, jeśli nie występuje w nich strefa zagrożenia wybuchem, a także:
- kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową przekracza 1000 m3,
- kubatura brutto budynku inwentarskiego przekracza 1500 m3,
- powierzchnia strefy pożarowej obiektu innego niż budynek przekracza 1000 m2.
Przeczytaj również: Rodzaje systemów przeciwpożarowych
Kto może opracować instrukcję bezpieczeństwa pożarowego?
Instrukcja pożarowa może być opracowywana tylko przez określonych specjalistów, którymi są osoby:
- posiadające tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa,
- posiadające wykształcenie wyższe oraz ukończone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej,
- posiadające wykształcenie wyższe na kierunku inżynieria bezpieczeństwa pożarowego,
- posiadające wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej,
- które uzyskały uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu inż. pożarnictwa.